گله‌ای از اورکاها در خلیج کالیفرنیا، بارها کوسه‌های سفید جوان را برای خوردن جگرشان شکار کرده‌اند.
نوشتهٔ الکسا روبلز-گیل
در اواسط اوت ۲۰۲۰، پهپاد اریک ایگِرا شکاری بی‌رحمانه را در سواحل باخا کالیفرنیا در مکزیک ثبت کرد. در این ویدیو، گله‌ای از اورکاها به یک کوسه سفید بزرگ ضربه می‌زدند، آن را واژگون می‌کردند، به زیر آب فشار می‌دادند و در نهایت با جگر کوسه به سطح آب بازمی‌گشتند.
آقای ایگِرا، زیست‌شناس دریایی در سازمان علمی «Conexiones Terramar»، می‌گوید این تقابل میان دو شکارچی برتر حسی شبیه به «زیبایی بیش از حد» داشت.
دانشمندان پیش از این شواهدی یافته بودند که نشان می‌داد نهنگ‌های قاتل یکی از برترین شکارچیان اقیانوس را شکار می‌کنند؛ چندین سال پیش، لاشه کوسه‌های سفید بدون جگر در سواحل آفریقای جنوبی پیدا شد. در سال ۲۰۲۲، تصاویر پهپادی از آفریقای جنوبی سرانجام از تکنیک شکار آن‌ها پرده برداشت.
اما این رفتار تا به امروز در مکزیک مستند نشده بود. در مطالعه‌ای که روز دوشنبه در مجله «Frontiers in Marine Science» منتشر شد، آقای ایگِرا تصاویر پهپادی از شکار سال ۲۰۲۰ و شکار مشابهی در سال ۲۰۲۲ را ارائه کرد.
این مشاهدات در کنار هم، تکنیک‌های شکار بسیار تخصصی را در میان گروه‌های اورکا نشان می‌دهند و بیانگر آن هستند که تغییرات اقلیمی و گرم شدن دریاها ممکن است باعث رویارویی بیشتر کوسه‌های سفید و اورکاها شده باشد.
نخستین حمله مستند نهنگ‌های قاتل به کوسه‌های سفید در دهه ۱۹۹۰ در جزایر فارالون در نزدیکی سانفرانسیسکو رخ داد؛ منطقه‌ای که هر دو گونه شکارچی در آن حضور دارند. سال‌ها بعد، پیدا شدن لاشه‌های بدون جگر در آفریقای جنوبی در ابتدا گیج‌کننده بود، زیرا آن آب‌ها تحت سلطه کوسه‌های سفید قرار داشتند.
بیشتر رویارویی‌ها شامل شکار کوسه‌های بزرگ‌تر و بالغ بوده که جگرهای بزرگ‌تر و غنی از مواد مغذی دارند. اما در این دو رویداد ثبت‌شده در مکزیک، اورکاها کوسه‌های جوان را شکار می‌کردند؛ پیش از این تنها یک مورد دیگر از شکار کوسه‌های سفید جوان مستند شده بود.
در هر دو رویداد مکزیک، اورکاها کوسه را به پشت برمی‌گرداندند تا باعث «بی‌حرکتی تونیک» شوند؛ حالتی خلسه‌مانند که حیوان را به طور موقت فلج می‌کند. بر اساس این مطالعه، اورکاها با این کار خطر گاز گرفته شدن را کاهش می‌دهند؛ راهبردی که احتمالاً روی کوسه‌های کوچک‌تر آسان‌تر اجرا می‌شود. پس از آن، آن‌ها جگر را می‌خوردند و باقی لاشه را رها می‌کردند.
آلیسون تاونر، زیست‌شناس دریایی در دانشگاه رودز که در این تحقیق مشارکتی نداشت، گفت دیدن اینکه تقابل در مکزیک چقدر با مستندات دانشمندان در آفریقای جنوبی همخوانی دارد، «هیجان‌انگیز» است. دکتر تاونر برهم‌کنش اورکا و کوسه را در آن منطقه مطالعه می‌کند که شامل دو اورکای نر است که گمان می‌رود بارها کوسه‌های سفید را شکار کرده‌اند.
او در مقایسه با گله مکزیک گفت: «همان عضو بدن هدف قرار می‌گیرد، اما تکنیک‌ها متفاوت است.» دکتر تاونر افزود، چنین تفاوت‌هایی نشان می‌دهد که تکنیک‌های شکار ممکن است یک رفتار آموخته‌شده باشد که در میان گروه‌های اورکا منتقل می‌شود؛ «بخشی شگفت‌انگیز» از بوم‌شناسی آن‌ها.
دکتر تاونر می‌گوید کوسه‌های سفید در برابر خطر نیز واکنش بسیار شدیدی نشان می‌دهند: «وقتی با اورکاها روبه‌رو می‌شوند و زنده می‌مانند، معمولاً به طور کامل از آن مناطق ساحلی دوری می‌کنند.» این ممکن است در مورد کوسه‌های جوان‌تر که از خطر آگاه نیستند، صدق نکند.
اگرچه اورکاها در تمام اقیانوس‌های جهان زندگی می‌کنند، گروه‌های محلی معمولاً در طیف کوچکی از طعمه‌های موجود تخصص پیدا می‌کنند. به نظر می‌رسد هر گروه، حیوانات خاصی از جمله بچه‌نهنگ‌ها، فک‌ها، شاه‌ماهی‌ها، سفره‌ماهی‌ها و کوسه‌های سفید بزرگ را شکار می‌کند.
گله مکزیک که به نام یک نر بالغ به نام «موکتزوما»، امپراتور باستانی آزتک، نام‌گذاری شده است، از کوسه‌ها و سفره‌ماهی‌ها تغذیه می‌کند. گله موکتزوما همچنین کوسه‌نهنگ‌ها، بزرگ‌ترین ماهی اقیانوس را شکار کرده است؛ اورکاها آن‌ها را نیز به همین ترتیب برمی‌گردانند و برای رسیدن به جگر پرکالری‌شان به آن‌ها حمله می‌کنند.
تیلور چپل، بوم‌شناس دریایی در دانشگاه ایالتی اورگن که در این تحقیق مشارکتی نداشت، می‌گوید: «این تنها چیزی است که واقعاً برایشان ارزش وقت گذاشتن را دارد. مثل این است که در میان انبوهی از کرفس، به دنبال چیزبرگر باشند.»
تحقیقات گذشته نشان داده است که گرمایش اخیر اقیانوس‌ها ممکن است پراکندگی کوسه‌های سفید جوان را تغییر داده باشد. در خلیج کالیفرنیا، این امر آن‌ها را به عنوان طعمه در دسترس اورکاهایی قرار می‌دهد که در تمام طول سال در آنجا زندگی می‌کنند.
دکتر چپل می‌گوید: «همچنین این موضوع نتیجه حضور افراد بیشتر با چشمانی تیزبین در دریا و ابزارهای ثبت وقایع است.»
کوسه‌های سفید که طولشان می‌تواند به ۶ متر یا بیشتر برسد، اغلب شکست‌ناپذیر پنداشته می‌شوند. اما دکتر چپل خاطرنشان کرد: «کوسه‌ها، حتی اگر شکارچیان رأس هرم غذایی باشند، خود نیز طعمه موجودات دیگر می‌شوند.» او افزود، اورکاها و کوسه‌های سفید هر کدام برای یک اکوسیستم مهم هستند، «اما وقتی با هم روبه‌رو می‌شوند، تنها یک حیوان در رأس قرار می‌گیرد.»
الکسا روبلز-گیل، گزارشگر علمی و عضو دوره ۲۶-۲۰۲۵ فلوشیپ تایمز است؛ برنامه‌ای برای روزنامه‌نگاران در آغاز مسیر شغلی‌شان.