به دنبال جواهرات پنهان کتابی سال هستید؟ این ۱۰ کتاب زیرارزیابیشدهٔ ۲۰۲۵، خواندنیهای برجستهای هستند که در BookTok بهوفور نمییابید.
سال کتابها سال عجیبی بود. بهتازگی با کتابفروشان، روزنامهنگاران و دیگر متخصصان دنیای ادبی دربارهٔ کمبود کتابهای بزرگ و سرنوشتی که بهعنوان پرفروش شناخته میشدند در سال ۲۰۲۵ گفتگو کردهام. هیچ کتابی واقعاً روح زمان را بهدست نینداخته و نتوانست توجه افراد غیر کتابدوست را جلب کند. بزرگترین کتاب سال، بهنظر میرسد «جیمز» اثر پرسیوال اورِت باشد که بسیاری فراموش کردهاند در واقع در سال ۲۰۲۴ منتشر شده است. نکتهٔ خستهکننده این است که چندین کتاب عالی در این سال منتشر شدهاند! بهنظر من مشکل ما نه کمبود کتابهای خوب، بلکه بحران دسترسی به آنهاست. با کاهش تعامل در BookTok، رشد محتوای کمکیفیت تولیدشده توسط هوش مصنوعی، و فضایی خبری که بسیاری از ما را وادار به مخفی شدن در غار میکند، سالی دشوار برای جذب توجه به کتابها بوده است.
بیشتر کتابهایی که اینسال به فهرست پرفروشها رسیدهاند، با کمک بودجههای عظیم بازاریابی این موفقیت را بهدست آوردهاند. اما همانطور که فهرستهای «بهترین کتابهای ۲۰۲۵» منتشر میشوند، متوجه میشوم که بسیاری از کتابهایی که من اینسال دوست داشتهام، در این فهرستها حضور ندارند. از اینرو میبینیم که برخی از کتابهایی که بیشترین تأثیر را بر من در سال ۲۰۲۵ گذاشتند، بهطور چشمگیری کمتر از حد ارزشگذاری شدهاند. این فهرست شامل ده کتاب است که مرا شگفتزده کردند، اما تا زمان نوشتن این متن، کمتر از ۵۰۰ رای در Goodreads دریافت کردهاند. (Goodreads مکان پیچیدهای است، اما من هنوز هم از آن برای ارزیابی محبوبیت و دیده شدن کتابها استفاده میکنم.) تمام این کتابها شایستهاند در فهرستهای بهترین کتابهای سال حضور داشته باشند. برخی از آنها از ناشران کوچکتر منتشر شدهاند. برخی بهحدی دیر در سال منتشر شدند که در میان جریان کتابها گم شدند. اگر به دنبال کاوش عمیقتر در کتابهایی هستید که شایستهٔ تحسین بیشتری در این سال بودند، این کتابهای برتر ۲۰۲۵ را بررسی کنید که (احتمالاً) هنوز نخواندهاید.
Guatemalan Rhapsody نوشتهٔ Jared Lemus
در مورد مجموعههای داستان کوتاه، پیدا کردن کتابی که هر داستانش درخشان باشد تجربهای نادر است. نویسندهٔ نوپای Jared Lemus مجموعهای درخشان پر از داستانهای بهیادماندنی ارائه میدهد با Guatemalan Rhapsody. این کتاب در گواتمالا و دیاسپورای گواتمالی میگذرد و با شخصیتهای متنوعی روبرو میشویم؛ از مرد طببی که خدای مواد مخدر و الکل را پرستش میکند تا دو دوست در مسابقهٔ آماتور تاتویینگ و گروهی از پسران که دزدی حقیقی روی جادهها را اجرا میکنند. جذاب، پرتنش و بهطرز تاریک طنزآمیز، Guatemalan Rhapsody شما را بر لبهٔ صندلیتان میگذارد.
The White Hot نوشتهٔ Quiara Alegría Hudes
Quiara Alegría Hudes بهخاطر آثار صحنهایاش (از جمله In the Heights!) و خودزندگینامهٔ My Broken Language شناخته شده است. اما رمان کوتاه او The White Hot گسترهٔ تواناییاش در روایتگری را نشان میدهد. این کتاب بهصورت نامههایی از یک مادر نوجوان سابق به دختر بزرگسال جدیدش نوشته شده است که در آن مادر توضیح میدهد چرا برای مدتی طولانی در دوران کودکی دختر خود ناپدید شد. با تنشی فراگیر، شخصیتهای پیچیده و تأملاتی دربارهٔ خشم زنان، این خواندنی کوتاه تأثیر عاطفی فراوانی دارد.
Black Salt Queen نوشتهٔ Samantha Bansil
این رمان فانتزی با جو ویژه پر از درام سیاسی، عاشقانهٔ ممنوعه، جادوی عنصری و تاریخ و فرهنگ فیلیپینی است. جزیرهٔ ماینارا توسط خانوادهای که توانایی کنترل زمین و آسمان را دارند، حکمرانی میشود. اما قدرت آنها محدود است و ملکهٔ کنونی بهسرعت در حال ازبهبودن است. دختر او که وارث تاج است، تواناییاش را بهبیدقت بهکار میگیرد و رابطهای مخفی با پسر خانوادهٔ رقیب دارد. اگر او زودتر از موعد قدرت را بهدست بگیرد، میتواند تمام ملت را بهخطری جدی بیندازد. این نخستین کتاب از یک مجموعهٔ جدید است که مرا بهانتظار ادامهٔ داستان میگذارد.
The Ghosts of Gwendolyn Montgomery نوشتهٔ Clarence A. Haynes
رویدادهای عجیب و تهدیدآمیز در شهر نیویورک همچنان رخ میدهند، بهویژه برای روابط عمومی مشهور، گوندیلین مونتگومری. وقتی چندین رویداد او توسط پدیدههای بهظاهر فراطبیعی خراب میشود، مجبور میشود با گذشتهای که ترجیح میدهد پنهان بماند، روبرو شود. او به کمک روانشناس کوییر فونسئی نیاز دارد، کسی که توانایی ارتباط با ارواح را دارد اما درگیر یک مثلث عشقی با یک روح میشود. رمان فانتزی حاکی از هراس و پر از شگفتیها، شخصیتهای برجسته و اسطورههای منحصر بهفرد درباره ارواح از قلم کلارنس ای. هینز، خواننده را بهدنیایی دلانگیز میکشاند.
Something Cheeky نوشتهٔ Thien‑Kim Lam
Thien‑Kim Lam بهعشقنمایشیداران فرصتی برای نگاهی به پشت صحنه میدهد در Something Cheeky. درک و زویی در برنامهٔ تئاتر دانشگاهی بهعنوان دوستان شناخته میشدند. مدت زمانی میگذرد و هماکنون درک بهعنوان نویسنده و کارگردان یک موزیکال راک الهامگرفته از نسخهٔ ویتنامی Cinderella فعالیت میکند و از زویی میخواهد پس از بازنشستگی در طراحی لباس، به او بپیوندد. این داستان پر از درامهای پشتصحنه و آرزوهای بزرگ است؛ یک رمان عاشقانه که دوستی را به رشتۀ عشق تبدیل میسازد و (بهصورت لفظی و استعاری) مینوازد.
Play You For It نوشتهٔ Samantha Saldivar
این رمان عاشقانه ورزشی، که واقعاً یک اسلم‑دانک است، شایستهٔ همهٔ تحسینهاست. جردن اولین مربی زن در یک تیم بسکتبال مردان D1 دانشگاهی است و رسانهها نظرات فراوانی دربارهٔ نحوهٔ پیشرفت این وضعیت دارند. خبرنگار بیک پس از مبارزه با دنیای پدرسالاری گزارشگری ورزشی، معتقد است که بهترین شخص برای روایت داستان جردن است. اما وقتی جرقهای بین آنها میسوزد، میتواند هر دو شغل آنها را به خطر اندازد. علاوه بر این، سامنتا سالدیوار نه تنها نویسندهای فوقالعاده است، بلکه تجربهٔ پخش زنده نیز دارد و درام واقعی و تنشزا را به این رمان شگفتانگیز میآورد.
Foreign Fruit: A Personal History of the Orange نوشتهٔ Katie Goh
بازنگری جذاب کتی گو بر تاریخ میوههای مرکبات، به بومشناسی، روابط بینالملل، نوشتار طبیعت و غذا، و خاطرات شخصی نویسنده میپردازد تا داستانی روایت کند که نگرشتان نسبت به محصولات تازه را تغییر خواهد داد. پرتقال امروز یکی از میوههای بینالمللی محبوب است، اما روزگاری نادری بود که توسط سلطنتنشینان از چین تا اروپا گرامی داشته میشد. گو، که از نژاد چینی، مالزیایی و ایرلندی است، به کشت پرتقال مینگرد تا ریشههای خود را درک کند. این داستان گسترده بر لحظات غیرمنتظرهای در تاریخ میچرخد.
TreeNotes: A Year in the Company of Trees نوشتهٔ Nalini Nadkarni
نالینی نادکارنی بومشناس جنگل است که پژوهشها و نوشتههای او به ما کمک میکند نقش قدرتمند درختان بر روی سیارهمان را درک کنیم. کتاب او TreeNotes خواندنی کوتاه اما تأثیرگذار دربارهٔ تمام راههایی است که درختان بر زندگی ما اثر میگذارند، از زیبایی طبیعیشان تا میوهها و ادویههایی که طعم غذاهای ما را میسازند، تا اشیائی مانند چوبدست غذا، چوبدرام و چوببیسبال که اغلب بدون فکر به منبعشان استفاده میکنیم. این کتاب بهصورت فصلیوار سازماندهی شده و خواندنی ساکت و تأملبرانگیز است که شما را ترغیب میکند تا دربارهٔ درختان مورد علاقهتان بیشتر بیاموزید.
Madame Queen: The Life and Crimes of Harlem’s Underground Racketeer, Stephanie St. Clair نوشتهٔ Mary Kay McBrayer
استیفنی کلیر یکی از قدرتمندترین شخصیتهای صحنهٔ زیرزمینی قمار در هارلم دههٔ ۱۹۳۰ بود. او همچنین بهترین افراد برای فرار از دستگیری بود— تا زمانی که پلیس به خانهاش نفوذ کرد و سعی کرد او را با شواهد تقلبی متهم کند. کلیر بهعموم رفت و در روزنامههای محلی تبلیغات خرید تا با فساد پلیس مبارزه کند. جزئیات بسیاری از زندگی کلیر در تاریخ نادیده ماندهاند، اما نویسندهٔ مری کی مکبریار با تحقیق و حدسهای روایتگونه فواصل خالی را در زندگینامهٔ خلاقانهٔ او به نام Madame Queen پر میکند. این کتاب جنایت واقعی، شما را مستقیماً در میان رخدادها میگذارد.
Becoming Ghost نوشتهٔ Cathy Linh Che
ندای کتابی که برای جایزه ملی کتاب شعر نامزد شده باشد «زیر radar» دشوار است، اما من از اینکه این مجموعه شگفتانگیز از کتی لین چِ، توسط چه تعداد کمنفر خوانده شده، شوکهام. والدین چِ، پناهندگان جنگ ویتنام، پس از ورود به ایالات متحده بهعنوان بازیگرهای فرعی در فیلم فرانسیس فورد کاپولا Apocalypse Now ایفای نقش کردند و مجبور شدند رنجهای خود را بازنوازی کنند. چِ با بازی در صحنهها و فیلمنامهٔ فیلم، در حالی که چشماندازهای ویتنامی را مرکز میکند، شعرهایی میسازد که پیش از این ندیدهاید.
امیدوارم این فهرست از کتابهای زیرارزیابیشدهٔ ۲۰۲۵ به شما کمک کند کتابهای زیر radar که میتوانید به لیست «TBR» خود اضافه کنید، پیدا کنید! کتابهای برتر ۲۰۲۵ ما را میتوانید در اینجا ببینید.