پنج کتاب برتر نوجوانان در سال ۲۰۲۵

تلپاتیست‌های مسافر در فضا، فعال‌گری LGBTQ+، بریتانیایی‌های در دل جنگ، هویت‌های دیجیتال و پیشگامان فمینیستی

Imogen Russell Williams

Torchfire
Moira Buffini (Faber)
در رمان جوانان ۲۰۲۴ خود به نام «Songlight»، بوفینی خوانندگان نوجوان را به چشم‌اندازی دیستاپیک می‌کشاند که از رمان «The Chrysalids» اثر جان ویندهم الهام گرفته؛ ملل به‌شدت بر‌اساس نگرش‌هایشان به تلپاتیا از هم پاشیده‌اند. کتاب دوم این سه‌گانه، «Brightlanders» که افراد «songlight» را تعقیب می‌کنند، در مقابل «Ayliss» که به این افراد ارج می‌نهند؛ و همچنین «Teroans»، تلپاتیست‌های مسافر فضایی که انسان‌های عادی را بی‌ارزش می‌دانند، به‌هم می‌زنند. قهرمانان متعدد به‌دقت ترسیم‌شده – از جمله السا که به‌طور نافرجام برای یافتن پناهگاه می‌جوشد، Nightingale که مجبور است تسکین‌دهندهٔ یک اسیر وحشتناک باشد، و Rye که سعی می‌کند کشف خارق‌العاده‌ای را درک کند – برای یافتن عشق، پذیرش و ایمنی می‌جنگند؛ این کتاب همان‌طور که نامش می‌گوید، به‌سان شعله‌ای می‌سوزد و با هر صفحه‌ای خواننده را بیشتر فرا می‌گیرد. طرفداران به سختی می‌توانند برای جلد نهایی صبر کنند.

We Are Your Children
David Roberts (Two Hoots)
«کلمات وقتی همانند سنگ می‌پرانند، عمیقاً زخم می‌زنند»، رابرتز می‌گوید که با شرح تجربه دوران کودکی‌اش از زورگیری همجنس‌ستایی، تاریخ روشن و درخشانی از فعال‌گری LGBTQ+ را معرفی می‌کند. قدرت کلمات برای صدمه‌زدن، اما همچنین برای روایت زندگی اصیل، شجاعت و تغییر، از طریق نشست‌های اعتراضی، تظاهرات و اعتراضات در مقیاس‌های مختلف، در تمام صفحات کتاب مشهود است؛ این کتاب فعال‌گری همجنس‌گرایان در بریتانیا و ایالات متحده را از دههٔ ۵۰ میلادی تا اوایل قرن بیست و یکم مستند می‌کند. اگرچه حاوی داستان‌های فراوانی از خشونت و رنج است، از قتل هروی میلک تا ویرانی‌های ناشی از ویروس HIV/ایدز، اما فضایی که در کتاب ساکن است—تقویت‌شده توسط آثار جسور، رنگارنگ و پرانرژی رابرتز—از سرسختی، شادی و امیدی پرافتخار حکایت می‌کند؛ از شکوه کوئنتین کریسپ تا تطورات پرچم پراید، از جولیان هوز که در دههٔ ۷۰ به‌عنوان کارمند مترو لندن با دامن کار می‌کرد تا نخستین بوسهٔ همجنس‌گرای پیش از زمان بروز در تلویزیون. این دستاورد برجسته، با روایت‌های فردی و در دسترس، حقوق سخت‌کسبی را که همچنان در معرض تهدید هستند، به تصویر می‌کشد.

No Refuge
Patrice Aggs and Joe Brady (DFB)
این دنبالهٔ مستقل از کتاب برجستهٔ No Country در بریتانیایی به‌خوبی نشان می‌دهد که به‌طرز هولناک و واقعی در دل جنگ گرفتار شده، جایی که بوروکراسی خصمانه بر کودکان پناهنده دست می‌گیرد. اکنون که جنگ داخلی به خانهٔشان رسیده است، هانا، بیا و برادر کوچکترشان دوم می‌گریند و پدرشان را پشت سر می‌گذارند؛ با پیروی از «طرح»، امید دارند دوباره به هم بپیوندند، اما مخفی شدن از سربازان «پادشاهی آزاد» و حفظ امنیت برایشان به‌تدریج دشوارتر می‌شود، حتی پیش از این که خود را در «منطقهٔ سبز» که تحت نظارت شدید پلیس قرار دارد، در مسیر ملاقات‌شان به دام بیندازند. تصاویر پویا، رنگ‌های ملایم و زوایای ناآرام آگس، حس ترس فراگیر را در این رمان گرافیکی دقیق‌الساخت و تأثیرگذار ایجاد می‌کند.

What Happens Online
Nathanael Lessore (Hot Key)
زندگی فِرِد دشوار است. پدرش در خارج از شهر کار می‌کند، مادرش در مقابله با مشکلات دچار فشار است و در مدرسه او هیچ‌دوست و اهمیتی ندارد. اما در فضای آنلاین، شخصیت مخفی‌اش به نام «Existor» یک گیمِر و استریمر با تعداد دنبال‌کنندگان افسانه‌ای است – برعکس کامل خالق ناآشنای او. دو جهان به هم می‌خورند وقتی فِرِد وسوسه می‌شود از نفوذ «Existor» برای پخش شایعات درباره همکلاسی‌های زورگو استفاده کند؛ اما وقتی دروغ‌هایش چون آتش‌سوزی گسترش می‌یابد، پیامدهای ناگهانی و دردناک به‌وجود می‌آید. واقعاً فِرِد کیست و چه کسی آماده است تا خود واقعی‌اش را در دنیای غیردیجیتال بپذیرد؟ با نگاهی شوخ‌طبع و جدی، لس‌سور برنده جوایز، به‌دقت به خودارزش‌گذاری، هویت و واقعیت‌های آنلاین و آفلاین می‌پردازد؛ داستانی برجستهٔ ۱۳+ که به سادگی ترکیبی از جدیت و طنز است و مسائل دشوار را بدون تندگویی بررسی می‌کند.

Feminist History for Every Day of the Year
Kate Mosse, illustrated by Sophie Bass (Pan Macmillan)
با روحیه‌ای پرشور و الهام‌بخش، این کتاب گردآوردن «پیشروان در طول زمان و مکان» مجموعه‌ای واقعاً چشم‌نوازی از زنان نمادین را به نمایش می‌گذارد – از لیلیان نگویی، کارزارکننده مبارزه با آپارتاید، و کراس‌س کوزبای طراح سینه‌بند تا فلورنس نایتینگل، ماری ولستونکرافت و بودیکا؛ در حالی که مقالات تفکربرانگیزی درباره مسائلی چون بحران آب و هوا، فمینیسم مردانه، نام‌ها و مد، هر ماه را معرفی می‌کنند. اگرچه می‌پذیرد برخی از قهرمانان انتخابی او ممکن است خوانندگان جوان را به «لغو»شان ترغیب کند، موس به‌طور قانع‌کننده استدلال می‌کند که نباید صرفاً «آن‌ها را که با آن‌ها موافق نیستیم یا دوست نداریم حذف کنیم» – چون «زنان همانند مردان، دارای تناقضات هستند». منبعی عمیق و جذاب برای هر کس که به‌دنبال عدالت باشد.

برای مرور تمام کتاب‌های کودکان و نوجوان که در فهرست کتاب‌های برتر گاردین در سال ۲۰۲۵ گنجانده شده‌اند، به نشانی guardianbookshop.com مراجعه کنید. هزینهٔ ارسال ممکن است اعمال شود.